EMDR
Een van de meest effectieve trauma therapieën
EMDR is de afkorting voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing. De Amerikaanse psychologe Francine Shapiro ontdekte dat je links-rechts oogbewegingen (Eye Movement) dingen kon verwerken. Situaties die een sterke emotie oproepen kun je met EMDR van hun lading ontdoen (Desensitization), waardoor de situatie emotioneel weer neutraal wordt. Als je bijvoorbeeld een auto-ongeluk gehad hebt, dan kan het zijn dat er iedere keer angst op komt als je in de auto stapt, omdat het je herinnert aan die nare ervaring van het ongeluk en de angst dat dat nog een keer gebeurt. Met EMDR kun je die angst er vanaf halen, waardoor je een auto niet langer associeert met gevaar.
De naam EMDR is eigenlijk niet meer van toepassing, omdat je ook met geluid (een koptelefoon met daarop een soort metronoom die afwisselend in je rechter- en linkeroor te horen is) en tactiel (tikken op de rechter- en linkerknie of in de handpalmen) hetzelfde resultaat bereikt. De naam is echter ingeburgerd en wordt daarom nog steeds gebruikt. Zelf gebruik ik meestal geluid en af en toe tactiel; de handbeweging die je met je ogen moet volgen gebruik ik eigenlijk zelden.
Voorbeelden
EMDR is een van de weinige methoden die werkt bij ernstige trauma’s, zoals oorlogservaringen. Een aantal voorbeelden uit mijn eigen praktijk:
- een man die zijn kind bij de geboorte verloren heeft komt hiervoor jaren later in behandeling (bij overlijdens vindt de daadwerkelijke verwerking vaak pas jaren later plaats, omdat mensen er dan pas klaar voor zijn); na 5 EMDR-sessies heeft hij volledig vrede met de situatie en is de dood van zijn kind verwerkt
- een Joegoslavië veteraan raakt van de geur van barbecues volledig in de stress, wordt angstig en krijgt herbelevingen, omdat de geur hem eraan herinnert hoe hij met de lichamen van verbrande kinderen in zijn armen liep; na een paar EMDR-sessies kan hij weer genieten van de barbecue
- een man die in paniek raakte in het openbaar vervoer en een reisangst ontwikkelde, is daar met een paar sessies vanaf
- een vrouw die in paniek raakte tijdens het autorijden en daardoor niet meer durfde te rijden, durft na een paar sessies weer achter het stuur te kruipen
- een jongetje dat niet meer de straat op durfde nadat hij in elkaar geslagen was, durfde na één sessie al weer buiten te spelen.
Het proces
Bij EMDR ga je meestal terug naar de eerste, de sterkste of de laatste keer dat je een sterke emotie ervaren hebt. Vaak gaat het om angsten, maar het kan bij elke sterke emotie, zoals woede of rouw. Aan de emotie is een beeld gekoppeld (het beeld dat als het ware op je netvlies gebrand staat) en een overtuiging (‘ik ben in gevaar’, ‘ik ben machteloos’, ‘het is mijn schuld’, etc.). Met het beeld, de emotie en de belemmerende overtuiging begin je de EMDR-sessie.
Dit begin kan even heftig zijn, omdat je de emotie zo volledig mogelijk toe laat en je de (soms verschrikkelijke) beelden voor je ziet. Dit duurt echter hooguit een halve of hele minuut en daarna zakt de intensiteit al af. EMDR blijf je net zo lang herhalen, totdat je naar de herinnering (of beelden, bijvoorbeeld bij een spinnenfobie) kunt kijken zonder emotionele reactie; de situatie is neutraal.
Mijn ervaringen met EMDR
Hoe EMDR uitpakt, verschilt enorm per persoon:
- sommige mensen gaan door de emoties heen
- bij anderen gaat het vooral om inzichten en het loslaten van de belemmerende overtuiging
- bij weer anderen zijn het vooral fysiek symptomen, zoals pijn, kramp of spanning
- sommige mensen krijgen herinneringen aan soortgelijke situaties in hun leven en zien het patroon
- ik heb zelfs mensen gehad die uitsluitend kleuren zagen en na een tijdje was de situatie emotie-neutraal.
Geen enkele methode is zaligmakend en ook EMDR werkt niet altijd. EMDR werkt vooral goed bij enkelvoudige duidelijke situaties; daarvoor is het heel effectief. Bij meer chronische patronen is de effectiviteit een stuk minder en zijn een aantal van de andere methodes die ik gebruik, zoals The Journey of PSYCH-K ®, geschikter.
Zo heb ik zelf EMDR ondergaan voor mijn ziekenhuisfobie, maar de angst was er daarna nog steeds. Bij ziekenhuisopnames, zoals kankerbehandelingen of hartaanvallen, is de effectiviteit wisselend, is mijn ervaring; sommige mensen raken hun angsten volledig kwijt, maar anderen blijven met angsten zitten.
Hetzelfde geldt voor autorijden; sommige mensen raken hun angst volledig kwijt en anderen blijven met restangsten zitten (er is wel bijna altijd een verbetering in de klachten te zien).
EMDR-sessies zijn kortdurend en het aantal sessies is beperkt.
EMDR kan bij SoulNature alleen offline worden toegepast. Zowel The Journey als PSYCH-K ® hebben vergelijkbare processen die wel online kunnen.