Onderwerpen:
De ontwikkeling van de persoonlijkheid
Ik ga er van uit dat we relatief blanco naar de aarde komen. Relatief, want ik ga er van uit dat we naar de aarde komen met een specifiek doel en dat we een bepaalde voorinstelling hebben die het ons mogelijk maakt om dat levensdoel te vervullen. Mocht je in reïncarnatie geloven, dan breng je karma uit vorige levens mee naar dit leven.
Ik ga er ook van uit je met een bepaald temperament geboren bent, waardoor de een bijvoorbeeld vurig op een situatie zal reageren en een ander juist bedachtzaam of zich terug trekkend vanuit gevoeligheid. Deze blauwdruk wordt weerspiegeld door de geboortehoroscoop.
De persoonlijkheid wordt voor een flink stuk gevormd tijdens onze jeugdjaren. Het gezin waarin we terecht komen, de stad of streek waar onze wieg staat, de cultuur en de dingen die we mee maken vormen ons. Vanuit ons temperament en onze voorinstelling zijn we geneigd om op een bepaalde manier te reageren op dingen die gebeuren en daaruit ontstaan door de jaren heen patronen. Deze patronen bestaan uit herhalende gedachtepatronen en vaste handelswijzen. Patronen raken ingesleten, het worden automatismen, en vaak identificeren we ons ook nog eens met deze vaste gedachte- en gedragspatronen.
De signaalfunctie van boosheid
Een van de natuurlijke attributen waarmee we geboren worden is een gevoel voor de juiste afstand. Met andere woorden:
hoe dicht bij mag iemand komen; mentaal, emotioneel, energetisch en fysiek.
Hoe dicht bij iemand mag komen is geen rigide grens, maar het is afhankelijk van verschillende factoren die maken dat we de ene keer meer ruimte nodig hebben dan een andere keer.
De natuurlijke reactie op overschrijding van die natuurlijke begrenzing is boosheid. Deze boosheid schrikt mensen af, waardoor je de benodigde ruimte voor jezelf creëert. Boosheid heeft dus een signaalfunctie en in die zin is het een gezonde emotie. Boosheid is in onze westerse wereld echter een lastige emotie; we weten niet goed hoe daar op een gezonde manier mee om te gaan (dit geld overigens niet alleen voor boosheid). Boosheid kan onder druk van de buitenwereld vervormd en misvormd raken:
- door boosheid te onderdrukken wordt het woede of zelfs haat, het kan leiden tot een kort lontje, opvliegendheid of woede-uitbarstingen
- verwrongen boosheid kan zich uiten in cynisme, sarcasme, bijtend venijn, steken onder water, verwijten
- ontkende boosheid kan naar buiten toe geprojecteerd worden in de vorm van afgunst, jaloezie, afgeven op, roddel en achterklap, verwijten, beschuldigen, slachtofferschap, agressie in het verkeer of (schijnbaar) zinloos geweld
- de boosheid kan naar binnen slaan en ontaarden in zelfafwijzing of zelfs zelfhaat
- boosheid kent ook vele vermommingen, zoals irritatie, ergernis, teleurstelling of ongeduld
- de angst voor boosheid kan leiden tot ontkenning er van of het besluit om nooit meer boos te worden
- onderdrukte boosheid kan ook leiden tot overcompensatie in de vorm van agressie, er boven op zitten, dominantie, slaan voordat je geslagen wordt, beschuldigen, verwijten of andere vormen van de aanval kiezen.
Boosheid en weerbaarheid
Weerbaarheid is het vermogen om je grens aan te geven. Om weerbaar te kunnen zijn moet je kunnen vertrouwen op jouw vermogen om stop te zeggen en dat daarnaar geluisterd zal worden. Om weerbaar te kunnen zijn moet je naar de signalen van je lijf luisteren en daar ook naar handelen. Merk je dat er de een of andere vorm van boosheid of alertheid op komt, dan heeft je instinct een grensoverschrijding of de dreiging daartoe waar genomen. Als je daar op reageert en voor jezelf gaat staan dan bezit je een gezonde assertiviteit.
Het is niet per se nodig om je boosheid te uiten, maar het is wel nodig om het signaal van je lijf serieus te nemen en daarop te acteren. In boosheid zit een enorme kracht en het is deze kracht die gemobiliseerd wil worden.
In elke kindertijd, in de jaren dat onze persoonlijkheid gevormd wordt en onze gedachte- en gedragspatronen ontstaan, wordt onze grens in meer of mindere mate overschreden. Het enige verschil is de mate waarin en de manier waarop we daar mee om gaan. In feite is elke vorm van grensoverschrijding een vorm van geweld. Geweld is dus niet alleen fysiek, maar ook psychisch (de psyche is een combinatie van denken en voelen) en zelfs energetisch.
Weerloosheid als reactie op geweld
Je kunt op verschillende manieren reageren op geweld. In essentie zijn het variaties op de 3 instinctieve reacties: vechten, vluchten of bevriezen.
- Als je in de vechtmodus schiet dan ga je in de tegenaanval, dan zoek je het conflict op, wat tot veel ruzies kan leiden en wat ook het risico van escalerend geweld in zich draagt.
- Als je in de vluchtmodus schiet, dan ga je vermijdend gedrag vertonen en kun je conflict-vermijdend worden.
- Het bevriezen leidt tot weerloosheid: je niet meer kunnen uiten, je niet meer kunnen verzetten, blokkeren en niet meer voor jezelf kunnen opkomen.
Verborgen weerloosheid
Het is mijn ervaring dat deze weerloosheid niet altijd meteen zichtbaar is. Ik ben het bij mensen tegen gekomen die prima leken te functioneren en waar het aan de buitenkant niet zichtbaar was. Sterker nog, vaak zijn het hele vriendelijke en aardige mensen. Als ik er vanuit het enneagram naar kijk dan komt deze weerloosheid met name voor bij mensen met een fixatie op enneagramtype 9: de vredestichter, de verzoener, de bemiddelaar, de zelf-verdover. Kenmerkend aan dit enneagramtype is de ontkenning van de eigen boosheid: ‘ik ben nooit boos’, is een veelgehoorde uitspraak bij deze mensen. De boosheid is extreem onderdrukt en wordt gecamoufleerd met zachtaardigheid, vriendelijkheid, hulpvaardigheid, innemendheid, lieflijkheid. Daarom zijn dit vaak hele aardige mensen en allemansvrienden. Maar vergis je niet: dit is niet hun ware aard, het is een cover up. Door deze lieve, vriendelijke uitstraling proberen ze te vermijden dat hun woede naar buiten komt, want voor die woede zij ze doodsbang.
De prijs die betaald wordt voor dit bewaren van de lieve vrede is hoog (niet zoals overigens de prijs voor elke andere vorm van overlevingsgedrag hoog is). Gedwongen in een rol zitten gaat altijd ten koste van jezelf. Zo wil de levensenergie er nog wel eens onder lijden, wat zich kan uiten in (chronische) vermoeidheid, veel slapen, lusteloosheid, slapte en dergelijke; het kost immers veel energie om de woede onderdrukt te houden. En als je één emotie onderdrukt, onderdruk je ze in feite allemaal. Onder het overlevingsgedrag schuilt vaak een grote eenzaamheid (N.B. onder elk overlevingsgedrag). De ontkenning van boosheid maakt ook dat zij makkelijk te maken kunnen krijgen met grensoverschrijdend gedrag; ze verweren zich niet of niet echt, omdat ze niet meer geloven dat ze dat kunnen. Door te pleasen, aardig zijn en lief doen proberen ze het grensoverschrijdend gedrag en daarmee het in de weerloosheid schieten te vermijden.
Weerloosheid wordt vaak niet onderkend
Ik heb gemerkt dat deze weerloosheid meestal niet onderkend wordt, net zo min als de boosheid/woede. Ik ben deze weerloosheid nogal eens tegen gekomen bij seksueel misbruik, met name bij meisjes. Instinctief kozen ze voor deze manier van omgaan met het geweld dat hen werd aan gedaan; het is geen bewuste keuze. Het lastige is dat deze weerloosheid zich uit spreidt tot misschien wel alle vlakken van het leven. Vroeg of laat gaat deze verdringing van de boosheid, met daarin de kracht van assertiviteit, zich wreken; niet zelden door de een of andere vorm van psychisch of fysiek geweld. Door hernieuwde grensoverschrijding dus.
Van weerloosheid naar weerbaarheid: de gevolgen van grensoverschrijdend teniet doen
Om los te komen van deze weerloosheid is het nodig dat je weer contact gaat maken met je boosheid. Vaak hoor ik: ‘maar ik voel helemaal geen boosheid’ of ‘ik word nooit boos’. Dat is niet waar, maar de boosheid wordt zo grondig ontkend en onderdrukt dat het lijkt als je geen boosheid voelt. Het is in het begin dus echt weer opnieuw gaan ervaren hoe boosheid zich in hele kleine dingetjes kan uiten, zoals in kleine irritaties. Het is helemaal opnieuw ontdekken wat boosheid is, hoe het voelt, wat het met je doet. En jezelf toestaan dat het helemaal oké is om boosheid te voelen, dat het gezond is om boosheid te voelen. Stap voor stap kun je zo je eigen boosheid en daarmee assertiviteit weer toe-eigenen. Je hebt de kracht die in de boosheid zit nodig om weerbaar te zijn en je hebt weer opnieuw te leren vertrouwen op de signalen van je lijf en deze niet langer te negeren. Je hebt weer te leren dat je jouw natuurlijke grens kunt aangeven, luisterend naar het natuurlijke gevoel voor de juiste afstand. Door ervaring kan de rotsvaste overtuiging dat je je niet kunt verdedigen gaan barsten, waardoor de opening ontstaat voor nieuw assertief gedrag. Langzaam kan het vertrouwen in je eigen lijf en je eigen weerbaarheid weer terug komen. Het is een proces dat tijd kost en dat niet overhaast kan worden.
Om de boosheid weer te gaan voelen kunnen fysieke therapievormen, zoals bio-energetica, en (oosterse) vechtsporten goed helpen, is mijn ervaring. Op het moment dat je de boosheid weer echt kunt voelen, dan kun je er ook daadwerkelijk mee gaan werken met andere therapievormen. Stap voor stap mag je leren om de boosheid weer te hanteren en constructief in te zetten. Dan kan de liefheid ook op een gezonde manier geleefd worden, zonder dat het ten koste hoeft te gaan van jezelf; oftewel, met in acht neming van je eigen grenzen.
Wil jij je weer weerbaar voelen?
Bij SoulNature kun je terecht om je emoties weer te leren voelen en om de onderliggende negatieve ervaringen te verwerken en los te laten, waardoor jouw levensenergie weer krachtiger kan gaan stromen en je je vrij voelt om jouw leven op jouw manier te leiden, zonder nog langer over jouw grenzen heen te (laten) gaan.
Wil je meer blogs over Zelf-bevrijding ontvangen?
Klik dan op onderstaande link en je krijgt een mail zo gauw er een nieuwe blog is gepost.
[activecampaign form=1]
Hoe waardevol is dit?
Als je dit artikel waardevol vindt, deel het dan op je tijdlijn, tag andere personen en/of stuur het door naar mensen die je kent en die hier baat bij zouden kunnen hebben. Gun het hen dat ze hun eerste stappen naar een gezondere levensstijl mogen maken.
Wat ga jij doen met deze inzichten?
Welk inzicht vind je het meest nuttig? En ga jij de deur openen voor jouw Ware Zelf? Deel het hieronder in het commentaarvak en/of laat een reactie achter Facebook.
0 Reacties